TẠM DỊCH
Bài viết sẽ có hai phần:
1. Chứng vôi hóa thận (Nephrocalcinosis)
2. Chứng vôi hóa tháp thận/ tủy thận (Medullary nephrocalcinosis)
PHẦN I: Chứng vôi hóa thận (Nephrocalcinosis)
Chứng vôi hóa thận (Nephrocalcinosis), trước đây được gọi là “Anderson-Carr kidney or Albright calcinosis” , liên quan đến sự lắng đọng của muối canxi trong nhu mô của thận. Chứng vôi hóa thận được chia thành nhiều loại, với các căn nguyên khác nhau dựa trên sự phân bố:
- Chứng vôi hóa tháp/tủy thận (medullary nephrocalcinosis): 95% Chứng vôi hóa vỏ thận (cortical nephrocalcinosis): 5%
- Chứng vôi hóa một phần, kết hợp vỏ và tủy thận : hiếm gặp
Lưu ý: Chứng vôi hóa thận có liên quan đến, nhưng không giống với sỏi thận( kidney stones (nephrolithiasis)) .
.
Các biến chứng có thể xảy ra:
- Suy thận cấp
- Suy thận mãn
- Sỏi thận
- Tình trạng tắc nghẽn đường tiết niệu (cấp tính hoặc mãn tính, một bên hoặc hai bên)
Dấu hiệu lâm sàng
Các nốt canxi thường vỡ ra qua biểu mô nhú vào hệ thống đài bể thận thành sỏi tiết niệu và do đó, triệu chứng có thể là do:
Cơn đau quặn thận
Tiểu máu
Nhiễm trùng đường tiết niệu
Tiểu ra sỏi
Chứng vôi hóa thận đại thể là chứng vôi hóa thận có thể nhìn thấy được mà không cần phóng đại, cái mà được phát hiện bằng chụp X quang, siêu âm hoặc khi khám nghiệm tử thi.
Chứng vôi hóa thận đại thể không nên được coi là đồng nghĩa với sỏi tiết niệu vì nó biểu hiện sự rối loạn chuyển hóa và có biến chứng rộng hơn
Các đợt nhiễm trùng đường tiết niệu có thể xảy ra
Đa niệu và sự khát quá mức có thể nổi bật
Tăng huyết áp ít phổ biến hơn
Tiểu ra mủ vi thể luôn luôn được tìm thấy (Đại diện cho phản ứng viêm mãn tính đối với vôi hóa tủy thận)
Rối loạn chức năng ống thận xa thường gặp với khiếm khuyết mất muối mức độ nhẹ
PHẦN II: Chứng vôi hóa tháp thận/ tủy thận (Medullary nephrocalcinosis)
Đặc điểm hình ảnh: Các nốt vôi hóa nhỏ tụ thành đám trong từng tháp thận.
Lưu ý: Rất khó chẩn đoán bệnh lí thận nền dựa trên hình thái của vôi hóa, ngoại trừ các trường hợp: Hoại tử nhú thận do lạm dụng thuốc giảm đau vì toàn bộ nhú có thể bị vôi hóa, và Bệnh lí xốp tủy thận: là bệnh có thể thấy các vùng vôi hóa rõ và có phân bố không đồng đều.
Nguyên nhân
Cường cận giáp nguyên phát là nguyên nhân phổ biến nhất của chứng vôi hóa thận ở người lớn
Nhiễm toan ống thận xa là nguyên nhân phổ biến thứ hai của chứng vôi hóa tháp thận
Bệnh lí xốp tủy thận, là một nguyên nhân phổ biến của chứng vôi hóa tháp thận, trong đó canxi nằm trong các ống góp giãn chứ không phải ở nhu mô thận.
Một cách ghi nhớ “mnemonic” phổ biến được sử dụng để ghi nhớ căn nguyên của chứng vôi hóa tháp thận là: HAM HOP
H: cường cận giáp
A: nhiễm toan ((ống thận)
M: Bệnh lí xốp tủy thận
H: tăng canxi máu / tăng canxi niệu
O: oxalosis
P: hoại tử nhú thận
Tiên lượng: Phụ thuộc chủ yếu vào nguyên nhân của chứng vôi hóa tháp thận
Biến chứng lâu dài chính ở bệnh nhân mắc chứng vôi hóa tháp thận là suy thận
CA LÂM SÀNG
Case 1: Link tham khảo: http://learningradiology.com/archives05/COW%20163-Nephrocalcinosis/nephrocalcinosiscorrect.htm
Upper photo of conventional radiograph of abdomen and lower photo of coronal CT scan of abdomen both show amorphous, coarse calcifications throughout both kidneys (white arrows) which correspond the the shape and position of the renal pyramids. The patient had renal tubular acidosis
-> TẠM DỊCH: Ảnh trên về X quang bụng không chuẩn bị và ảnh phía dưới của Cắt lớp vi tính bụng mặt phẳng vành đều cho thấy những vết vôi hóa thô, vô định hình ở khắp cả hai thận (mũi tên màu trắng) tương ứng với hình dạng và vị trí của tháp thận. Bệnh nhân bị nhiễm toan ống thận.
Case 2: Link tham khảo: https://radiopaedia.org/cases/medullary-nephrocalcinosis-and-renal-calculi-1
Increased echogenicity of the pyramid and renal calculi in the right kidney (Portuguese: “Rim Direito”).
Ultrasound demonstrates hyperechogenic foci with posterior acoustic shadowing consistent with renal calculi. The pyramids are diffusely echogenic, but without shadowing, suggestive of medullary nephrocalcinosis. Although nephrocalcinosis may eventually progress to involve most of the pyramid, acoustic shadowing is rarely seen even in this situation. Acoustic shadowing may be appreciated only in rare cases of extreme involvement of the pyramids or if there is the development of associated calculi in the adjacent calices, like in this case.
-> TẠM DỊCH: Tăng hồi âm của tháp thận và sỏi thận trong thận phải (tiếng Bồ Đào Nha: “Rim Direito”).
Siêu âm cho thấy các ổ tăng âm với bóng cản phía sau phù hợp với sỏi thận. Các tháp thận có hồi âm lan tỏa, nhưng không có bóng cản, gợi ý chứng vôi hóa tháp thận. Mặc dù chứng vôi hóa tháp thận cuối cùng có thể tiến triển đến mức độ ảnh hưởng phần lớn tháp thận, nhưng bóng cản hiếm khi thấy ngay cả trong tình huống này. Bóng cản có thể chỉ được thấy trong một số trường hợp hiếm có tổn thương nhiều tháp thận hoặc nếu có sự phát triển của sỏi thận kèm theo liên quan trong đài thận kế cận, như trong trường hợp này.
Case 3: Link tham khảo: https://radiopaedia.org/cases/nephrocalcinosis-4
Dense echogenic shadows are seen predominantly at tip of echogenic pyramids.
Case Discussion: The case shows features of nephrocalcinosis (also known as Anderson-Carr kidney).
-> TẠM DỊCH: Các bóng cảm âm có hồi âm dày được nhìn thấy chủ yếu ở đỉnh tháp thận có hồi âm.
Thảo luận tình huống: Trường hợp này cho thấy các đặc điểm của chứng vôi hóa thận (còn được gọi là thận Anderson-Carr).
Case 4: Link tham khảo: https://drive.google.com/file/d/1nU_7uz9diXGDJ0Nu2uYxwLCmfFUgWkan/view?usp=sharing
Medullary nephrocalcinosis. There are cloudlike calcifications seen bilaterally (white arrows), suggesting these calcifcations have formed within a solid organ or tumor. The calcifications conform to the distribution of the renal collecting systems. This is medullary nephrocalcinosis, a condition not synonymous with renal calculi because nephrocalcinosis signifies a metabolic derangement. This patient had primary hyperparathyroidism.
-> TẠM DỊCH: Chứng vôi hóa tháp thận. Có những vết vôi hóa giống như đám mây nhìn thấy ở hai bên (mũi tên trắng), chỉ ra những vôi hóa này đã hình thành trong một cơ quan hoặc khối u đặc. Sự vôi hóa tuân theo sự phân bố của hệ thống đài bể thận. Đây là Chứng vôi hóa tháp thận, một tình trạng không đồng nghĩa với sỏi thận vì Chứng vôi hóa tháp thận biểu hiện sự rối loạn chuyển hóa. Bệnh nhân này bị cường cận giáp nguyên phát.
Cùng theo dõi những bài viết khác để bồi dưỡng thêm kiến thức y khoa và thuật ngữ tiếng anh chuyên ngành Y Khoa tại trang chủ anhvanyds.com các bạn nhé.
BS. Võ Thị Thanh Hương
Nguồn tham khảo:
https://radiopaedia.org/articles/medullary-nephrocalcinosis-mnemonic
http://learningradiology.com/archives05/COW%20163-Nephrocalcinosis/nephrocalcinosiscorrect.htm
https://radiopaedia.org/articles/nephrocalcinosis?lang=us
William Herring – Learning Radiology_ Recognizing the Basics-Elsevier (2016)
Bài viết khác cùng chuyên mục:
Để lại một phản hồi Hủy