BÀI TẠM DỊCH
(nguồn xin mời tham khảo ở cuối bài đăng)
Có đến 67% dân số sẽ phát hiện nhân giáp ngẫu nhiên khi được đánh giá bằng siêu âm.
Tỷ lệ phổ biến cao của các nhân giáp kết hợp với sự phát triển của ung thư tuyến giáp nói chung là một thách thức đối với việc chăm sóc bệnh nhân tối ưu.
Hệ thống Dữ liệu và Báo cáo Hình ảnh Tuyến giáp (TI-RADS) của American College of Radiology (ACR) được tạo ra vào năm 2017 với mục đích giảm sinh thiết các nốt lành tính và cải thiện độ chính xác chung chẩn đoán.
Bài viết có 5 phần và đề cập đến phân loại ACR TIRADS 2017
1.Danh mục TI-RADS (TI-RADS categories)
Năm đặc điểm siêu âm của nhân giáp được sử dụng trong TI-RADS là: thành phần, độ hồi âm, hình dạng, đường bờ và những đốm hồi âm dày. Mỗi mục được cho điểm.
Điểm được cộng từ tất cả các thành phần để xác định mức độ TI-RADS, mỗi mức có một khuyến nghị.
Các nốt nhỏ hơn 5 mm không cần theo dõi, ngay cả khi chúng là TI-RADS 5.
Điều này là do rất ít khả năng các nốt nhỏ hơn 5 mm sẽ trở thành một bệnh lý ác tính có ý nghĩa lâm sàng.
Điểm cắt 2,5 cm đối với chọc hút bằng kim nhỏ (FNA) trong các tổn thương TR3 ít nghi ngờ dựa trên các nghiên cứu mà cho rằng ung thư biểu mô tuyến giáp không giảm khả năng sống sót cho đến khi chúng đạt đến giá trị ngưỡng này.
Danh mục ACR-TIRADS đã được chứng minh là có mối tương quan với nguy cơ ác tính trong các nghiên cứu lớn.
Nguy cơ của bệnh ác tính là:
TR1: 0,3%
TR2: 1,5%
TR3: 4,8%
TR4: 9,1%
TR5: 35%
Có một số ngoại lệ cho TI-RADS, trong đó hệ thống này không thể được sử dụng. Mỗi trường hợp ngoại lệ này đều có nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp cao hơn so với những người trưởng thành bình thường khác:
Trẻ em
Các nốt tuyến giáp ái tính với FDG-PET
Hạch to
Các yếu tố nguy cơ đã biết đối với bệnh ác tính tuyến giáp, như MEN loại 2
Thành phần
Tổn thương dạng nang hoặc tổn thương gần như hoàn toàn dạng nang là lành tính và sẽ không cộng thêm điểm nào (TI-RADS 1). Điều này cũng đúng đối với các tổn thương dạng bọt biển luôn lành tính và không cần xác định thêm đặc điểm siêu âm.
Nang
Đây là một nang điển hình.
Không cần đánh giá thêm.
Dạng bọt biển
Các nốt dạng bọt biển có hình dạng giống như bọt biển, với ít nhất 50% thành phần dạng nang là các phần dạng nang rất nhỏ.
Không cần xác định thêm đặc điểm.
Trong các tổn thương hỗn hợp dạng nang / đặc, số lượng các phần nang và đặc không quan trọng. Tổn thương này được 1 điểm đối với thành phần dạng nang / đặc hỗn hợp.
Tổn thương đặc
Tổn thương ở A là gần như hoàn toàn đặc. Dù trong nốt chứa những thành phần dạng nang nhỏ, nó không được coi là nốt dạng bọt biển, vì những phần dạng nang nhỏ lại bé hơn nhiều so với 50% nốt.
Tổn thương ở B là hoàn toàn đặc. Trong nốt đặc, ít nhất 95% nốt phải đặc. Tỷ lệ phần trăm này nên ước tính, nó không cần thiết phải tính toán.
Độ hồi âm
Độ hồi âm được so sánh với nhu mô tuyến giáp bình thường.
Các tổn thương tăng âm và đồng âm đều được 1 điểm, vì vậy về đánh giá điểm số là như nhau.
Giảm âm có nghĩa là tổn thương giảm âm nhiều hơn nhu mô tuyến giáp bình thường. Nếu không thể xác định được độ hồi âm, ví dụ như do vôi hóa thô, 1 điểm được tính cho độ hồi âm.
Một tổn thương rất giảm âm là giảm âm nhiều hơn cơ bình thường. Lưu ý rằng khối u giảm âm nhiều hơn so với các cơ treo (mũi tên).
Hình dạng
Hình dạng nên được đánh giá trong mặt phẳng cắt ngang.
Hình dạng chiều cao hơn chiều rộng là một yếu tố dự báo ác tính mạnh, và do đó được 3 điểm.
Bờ
Bờ thường được đánh giá tốt nhất ở mặt trước.
Nhẵn: Bờ trơn hoàn toàn.
Không rõ: bờ nốt không thể xác định rõ ràng với nhu mô tuyến giáp. Đây là một đặc điểm lành tính và cần được phân biệt với đường bờ không đều.
Đa thùy hoặc không đều: bờ có thùy múi, tua gai, không đều hoặc gập góc.
Mở rộng ngoài tuyến giáp (Xâm lấn ra ngoài giáp): khó phân tích trên siêu âm, nên có sự xâm lấn rõ ràng vào các cấu trúc lân cận. Sự lồi ra của nốt ở các cấu trúc lân cận là không đủ.
Bờ không rõ
Chú ý chỉ có thể xác định một phần nhỏ đường bờ của nốt (mũi tên).
Hầu hết bờ không rõ ràng với nhu mô tuyến giáp.
0 điểm trong TI-RADS.
Một nốt có bờ không đều, gập góc.
2 điểm TI-RADS.
Hình ảnh cho thấy bờ đa thùy không đều ở mặt trước.
2 điểm trong TI-RADS.
Có một nốt phát triển lồi ra với sự chèn ép của các cấu trúc gần đó.
Tuy nhiên, không có sự xâm lấn rõ ràng, do đó điều này không được xếp loại là xâm lấn ra ngoài giáp.
Những đốm hồi âm dày (Echogenic foci)
Xảo ảnh đuôi sao chổi, vôi hóa thô, vôi hóa viền, vi vôi hóa (những đốm hồi âm dày lấm tấm)
Những đốm hồi âm dày là danh mục duy nhất có thể có nhiều tùy chọn và bạn phải chọn tất cả các tùy chọn phù hợp. Điểm sẽ được cộng vào tổng điểm. Điều này có nghĩa là khi có cả các đốm hồi âm dày lấm tấm và vôi hóa viền , điểm TI-RADS là 2 + 1 = 3 điểm
0 điểm được đưa ra cho:
Không có đốm hồi âm.
Xảo ảnh đuôi sao chổi lớn> 1 mm.
Vôi hóa thô
Nốt này có vôi hóa thô lớn kèm bóng cản âm. TI-RADS: 1 điểm.
Vôi hóa viền
Vôi hóa viền có thể hoàn toàn hoặc không hoàn toàn. TI-RADS: 2 điểm.
Vi vôi hóa
Những đốm hồi âm dày lấm tấm còn được gọi là vi vôi hóa. Chúng là một điểm dự báo mạnh về ác tính và do đó có được 3 điểm.
Thuật ngữ ACR xác định thêm, rõ hơn danh mục này, bởi vì trong tuyến giáp bình thường cũng có thể nhìn thấy các đốm hồi âm.
Những đốm hồi âm dày lấm tấm nên được kể đến trong trường hợp thấy rõ và chỉ nhìn thấy bên trong nốt.
Các xảo ảnh đuôi sao chổi nhỏ với chiều dài <=1mm cũng được đưa vào danh mục này. TI-RADS: 3 điểm.
Sự tăng trưởng (Growth)
Sự phát triển của nốt theo TI-RADS cũng được xác định và tuân theo các hướng dẫn của ATA.
Nên có một trong hai:
- Tăng ≥20% ở ít nhất hai chiều của nốt, với mức tăng tối thiểu là 2 mm hoặc >=50% hoặc
- tăng thể tích >=50%
Nếu không có thay đổi về kích thước trong 5 năm, nốt này có thể được coi là có biểu hiện lành tính và không cần theo dõi thêm. Sự so sánh nên được thực hiện với xét nghiệm cũ nhất hiện có, chứ không phải (chỉ) với nghiên cứu cuối gần đó.
Nếu có sự tăng trưởng theo khoảng thời gian mà không đáp ứng các tiêu chí FNA, lần theo dõi tiếp theo phải sau 1 năm, bất kể loại TI-RADS.
Nhiều nốt (Multiple Nodules)
Khi có nhiều nốt, không nên phân loại nhiều hơn 4 nốt. FNA không được khuyến cáo cho nhiều hơn 2 nốt.
Trong trường hợp có nhiều nốt, nên lấy mẫu nốt thỏa mãn tiêu chuẩn TI-RADS FNA, không nhất thiết phải là nốt trội (kích thước lớn, sờ thấy/nhìn thấy trên lâm sàng) hoặc nốt lớn nhất.
Chẩn đoán quá mức và điều trị quá mức (Overdiagnosis and Overtreatment)
Một khi nhân giáp được phát hiện, câu hỏi có hai sự lựa chọn vẫn còn đó là u lành hay ác? Tùy thuộc vào loạt bài đã xuất bản liên quan, 6% –13% nhân giáp được chọn làm FNA cho kết quả ác tính .
Phần lớn ung thư tuyến giáp được phát hiện tình cờ có nguồn gốc là u nhú. Không giống như ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa tiên lượng xấu, mặc dù chỉ chiếm 1% –2% các trường hợp ung thư tuyến giáp gây ra hơn một nửa số ca tử vong do ung thư, ung thư tuyến giáp thể nhú rất lành tính.
Vì thể nhú là ung thư tuyến giáp chiếm ưu thế và biệt hóa tốt nên tiên lượng khá tốt, với tỷ lệ sống sót sau 30 năm được báo cáo là 95% (1).
Vì hầu hết các bệnh ung thư này sẽ không bao giờ gây ra các triệu chứng trong suốt cuộc đời, nên việc tăng cường giám sát chẩn đoán đang gây ra chẩn đoán quá mức.
Trọng tâm nghiên cứu của chúng ta nên là phát hiện ra một tỷ lệ nhỏ các bệnh ung thư tuyến giáp hoạt động mạnh và làm thay đổi tuổi thọ.
Ví dụ (Examples)
Ca số 1:
Đáp án:
Đáp án:
Đáp án:
Đáp án:
Ca số 5:
Đáp án:
Cùng theo dõi những bài viết khác để bồi dưỡng thêm kiến thức y khoa và thuật ngữ tiếng anh chuyên ngành Y Khoa tại trang chủ anhvanyds.com các bạn nhé.
BS. Võ Thị Thanh Hương
Nguồn tham khảo:
https://radiologyassistant.nl/head-neck/ti-rads/ti-rads.
Bài viết khác cùng chuyên mục:
Siêu âm các bất thường tim thai (Ultrasound of Fetal Cardiac Anomalies)
Để lại một phản hồi Hủy