Thuật ngữ tiếng anh Y Khoa: Phân biệt HỒI và LÁ

“TẠI SAO NẾP (FOLD) ĐƯỢC ĐẶT TÊN LÀ HỒI (GYRUS) Ở ĐẠI NÃO NHƯNG ĐƯỢC ĐẶT TÊN LÀ LÁ (FOLIUM) Ở TIỂU NÃO? TẠI SAO CÓ 2 THUẬT NGỮ ĐỂ CHỈ CÙNG MỘT CẤU TRÚC NHÌN CÓ VẺ TƯƠNG TỰ NHAU?” Cùng tìm hiểu lịch sử phân biệt hồi và lá cũng như một số thuật ngữ anh văn liên quan đến vấn đề này

Thuật ngữ tiếng anh của hồi và lá

Nếp (fold),được gọi là hồi (gyrus,gyri) ở đại não và lá (folium,folia) ở tiểu não,với các rãnh được gọi là rãnh (sulcus,sulci) ở giữa gyri và folia.Có những sự khác biệt đáng kể giữa não hai cá thể và thậm chí là khác biệt giữa phải-trái ở trên cùng một cá thể.

PHÁT ÂM

• gyrus /ˈdʒaɪ rəs/; dạng số nhiều gyri /ˈdʒaɪ raɪ/
• folium /ˈfoʊ li əm/; dạng số nhiều folia /ˈfoʊ li ə/

Hai thuật ngữ HỒI và LÁ và này được thống nhất trên toàn thế giới (Terminologia Anatomica,Gray’s Anatomy,….) điều này đã làm chúng ta mắc kẹt. Nhưng thực ra điều này không phi logic như chúng ta tưởng.

Phân biệt  hồi và lá

Lịch sử về việc tại sao 2 từ này được xem là riêng biệt vẫn chưa rõ một cách chính xác.

HỒI (GYRUS) lần đầu được ghi nhận ở thế kỉ thứ 16 nhưng không rõ ai đã đặt tên cho nó.Gyrus đến từ tiếng Hy Lạp nghĩa là “vòng tròn,circle” dần dần theo dòng lịch sử nó có nghĩa “vòng xoắn,twist” hoặc “quay vòng,turning” (ta có các từ gyrate,gyroscope).Và từ này diễn tả các nếp có xu hướng xoán lại ở đại não.

LÁ (FOLIUM) là thuật ngữ từ tiếng Latin của “cái lá,leaf,” như trong từ “foliage”.Sau đó nó được dùng để chỉ các trang của một cuốn sách,chúng ta có từ  “folio books”,cũng như chỉ những vật mỏng manh như từ “exfoliates,loại bỏ bề mặt ngoài của da”.

Nếu bạn nhìn vào tiểu não bạn có thể thấy các nếp mỏng và song song giống với như những trang sách trong 1 cuốn sách hơn và xoáy vào nhau ở đại não.