So sánh các giai đoạn Tanner bằng siêu âm (Ultrasonographic comparison of Tanner stages)

   Độ tuổi trung bình bắt đầu phát triển vú (thelarche) là 9.8 tuổi. Phát triển vú sớm được định nghĩa là bắt đầu trước 8 tuổi và phát triển vú muộn được định nghĩa là bắt đầu sau 13 tuổi. Sự phát triển sớm của vú có thể xảy ra riêng lẻ hoặc kết hợp với dậy thì sớm (precocious puberty). Sự phát triển sớm của vú vô căn (idiopathic) có thể xảy ra ở các bé gái từ 1–3 tuổi; tình trạng này không liên quan đến dậy thì sớm và thường thoái triển.

   Khi phát hiện mầm vú (breast buds) dưới quầng vú (subareolar) có hồi âm kém (hypoechoic) trên siêu âm mà không có các dấu hiệu khác của dậy thì sớm, theo dõi lâm sàng là đủ và không cần làm thêm hình ảnh hoặc can thiệp thêm. Tuy nhiên, nếu sự phát triển vú sớm có liên quan đến các triệu chứng của sự trưởng thành sinh dục thứ phát (secondary sexual maturation), cần đánh giá thêm, bao gồm đo tuổi xương (measurement of bone age) và siêu âm bụng chậu, để đánh giá sự phát triển của tử cung và buồng trứng và để loại trừ u tuyến thượng thận.

    Các giai đoạn phát triển của tuổi dậy thì (adolescence) dựa trên thang điểm Tanner. Sự phát triển của vú được chia thành 5 giai đoạn lâm sàng. Siêu âm vú có thể được sử dụng để có được hình ảnh phản ánh 5 giai đoạn của thang điểm Tanner. Các dấu hiệu hình ảnh trên siêu âm có thể chồng lấp giữa giai đoạn Tanner 2 và 4. Tuy nhiên, có mối tương quan giữa hormone estrogen và đánh giá sự phát triển của mô vú bằng siêu âm. So sánh trên siêu âm của các giai đoạn Tanner 1–5 được thể hiện trong các hình bên dưới. 

A. Giai đoạn Tanner 1: Trên lâm sàng thấy núm vú (papilla) nhô lên. Siêu âm cho thấy mô hồi âm dày dạng chấm nhỏ (small foci echogenic tissue) ở vùng dưới quầng vú (subareolar area).

 

B. Giai đoạn Tanner 2: Trên lâm sàng thấy cả núm vú (papilla) và vú (breast) nhô lên với đường kính quầng vú (areolar) to ra nhẹ. Siêu âm cho thấy mầm vú (breast bud) có hồi âm kém (hypoechoic) dưới quầng vú với nhu mô vú hồi âm dày bao gồm mô mỡ và mô liên kết lỏng lẻo.

 

C. Tanner giai đoạn 3: Trên lâm sàng có thể sờ thấy nốt (nodule) dưới quầng vú với sự to ra hơn nữa của vú và quầng vú mà không có đường viền tách biệt. Siêu âm cho thấy sự mở rộng ra của mô sợi tuyến (fibroglandular tissue) có hồi âm dày với các hình ảnh dạng đường hồi âm kém tạo thành hình ảnh giống như mạng nhện ở trung tâm chạy ra xa ở vùng sau quầng vú (retroareolar region) đại diện cho các ống tuyến kéo dài ra (elongated ducts).

 

 D. Tanner giai đoạn 4: Trên lâm sàng hình ảnh của quầng vú và núm vú tạo thành hình gò đôi (secondary mound) phía trên vú có đường viền tách biệt. Siêu âm cho thấy mầm vú có hồi âm kém kéo dài rộng hơn và mất hình dạng tròn. Có thể có mỡ dưới da.

 

E. Tanner giai đoạn 5: Trên lâm sàng chỉ có núm vú nhô ra rõ rệt, trong khi quầng vú bị lõm xuống so với đường viền chung của vú. Siêu âm cho thấy hình ảnh vú trưởng thành, có hồi âm không đồng nhất của nhu mô vú xen kẽ với mô tuyến và mô đệm có hồi âm dày, và tăng lượng mỡ dưới da.

 

Tài liệu tham khảo:

Breast Lesions in Children and Adolescents: Diagnosis and Management – Tạp chí chẩn đoán hình ảnh Hàn Quốc – 2018.

Người dịch: Bs. Lê Thị Ny Ny.