Thuật ngữ anh văn Y Khoa: Cách ghép từ Heterotroph

Cách ghép từ Heterotroph

“As a heterotroph (an organism that doesn’t photosynthesize), you ingest (take in) energy in the form of matter – that is, you eat the bodies of other organisms.”

Khi đọc câu này, mình xác định keyword của câu trên là heterotroph nên mình sẽ thử “nghiên cứu” nó. Hetero nghĩa là “khác” và tropho nghĩa là “sự nuôi dưỡng”. Ghép 2 thành phần này lại ta được từ heterotroph nghĩa là “lấy dinh dưỡng từ cái khác”, là từ chuyên ngành là “sinh vật dị dưỡng”.

Ngược lại, nếu sinh vật có khả năng tự nuôi dưỡng chính bản thân nó. Chúng có đã biết gốc từ của “sự nuôi dưỡng” là tropho rồi, bây giờ mình cần gốc từ có nghĩa là “tự thân, tự chủ”. À, mình nhớ ra rồi, hẳn là gốc từ auto. Mình thử ghép từ lại nhé, autotroph. Và quan trọng là mình không quên thử tra cứu nhanh lại trên google xem từ đó có được sử dụng không. Vâng, chính xác autotroph nghĩa là “sinh vật tự dưỡng”.

Tại sao mình ghi nhớ gốc từ hetero để lúc bắt gặp nó mình có thể biết được nghĩa ngay lập tức?

Thật may mắn là khi đọc về sinh lý thận, mình đã từng gặp từ heterogeneity (sự không đồng nhất) của các nephron sẽ làm mỗi nephron có một ngưỡng glucose thận khác nhau, bắt đầu 180 mg/dL thì một số nephron bão hoà, bắt đầu xuất hiện glucose trong nước tiểu. Nhưng đến Tmax là 325 mg/dL thì tất cả nephron mới bão hoà. Nó làm mình ấn tượng thực sự vì một từ thể hiện quá chuẩn xác ý nghĩa sinh lý học.

Còn đối với tropho, đọc sách sinh lý sinh sản nữa hay bệnh học sản phụ khoa thì không khó để ta bắt gặp nguyên bào nuôi, trophoblast. Còn blast thì hay gặp ở môn Mô phôi, hay sinh lý tạo cốt bào (osteoblast)…

Cứ như vậy các gốc từ, tiền tố, hậu tố lắp ghép và tổ hợp lại với nhau. Đây cũng là một cách ghép từ mà bản thân mình tập ghi nhớ chủ động. Do đó, nếu bạn thực hành tiếp xúc tài liệu chuyên ngành hằng ngày, đều đặn và hứng khởi khi đọc về lĩnh vực mình quan tâm thì một ngày đẹp trời không xa, bạn sẽ bất ngờ về chính bản thân mình đấy.

Cùng đón đọc những bài giảng khác của anhvanyds ở những bài viết sau các bạn nhé!

Thành Minh Khánh
#anhvanyds
#hetero